Göç İdaresi Başkanlığı’nın göçmenlere yönelik uygulamalarındaki hukuka aykırılıklar sıklıkla dile getirilmektedir. Sosyal medyaya yansıyan ve aynı zamanda derneğimize de yapılan başvurularda özellikle Özbekistan uyruklu göçmenler hakkındaki hukuka aykırı uygulamalarının, son dönemde arttığı gözlemlenmektedir. Özbekistan uyruklu göçmenlere ilişkin yaşanan son örnek, Asomiddin Boltaev ve Zebo Kadirova çiftinin Özbekistan’a sınır dışı edilmek üzere Geri Gönderme Merkezine (GGM) alınmasıdır.

Özbekistan’da İslami hassasiyetlere sahip oldukları için yaşadıkları sıkıntılardan dolayı 10 yıl önce yasal yollarla Türkiye’ye göç eden ve herhangi bir adli vakaya karışmayan dört çocuk sahibi çiftten önce Zebo Kadirova hakkında G-87 tahdit kodu bulunduğu gerekçesiyle GGM’ye alınmıştır. Daha sonra eşi Asomiddin Boltaev, hakkında alınan sınır dışı etme kararı iptal edilmesine rağmen Bursa Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından hakkında başlatılan soruşturma gerekçesiyle evinden alınarak ifadesine başvurulmuştur. İfadesinin ardından serbest bırakılan Boltaev, sonrasında hakkında konulmuş G-87 tahdit kodu gerekçe gösterilerek şafak vakti evinden alınmış ve sınır dışı edilmek üzere GGM’ye sevk edilmiştir.

Göç İdaresi Başkanlığı tarafından sebep gösterilmeksizin ve somutlaştırma yapılmaksızın, çoğu zaman ilgili ülkelerden gelen talepler doğrultusunda kontrol edilmeden tesis edilen tahdit kodları ile pek çok göçmen, kamu güvenliği ve kamu düzeni açısından tehdit oluşturduğu iddiasıyla sınır dışı edilme tehlikesini yaşamaktadır. Göçmenler, hangi gerekçeyle konulduğu belli olmayan tahdit kodları bahane edilerek işkence ve kötü muamele görme ihtimali olan ülkeye sınır dışı edilmemelidir.

Mevcut şartlarda Özbekistan'da yoğun insan hakları ihlallerinin yaşandığı, siyasi ve dini sebeplerle uzun süren haksız yargılamalar yapıldığı, din ve vicdan hürriyetinin baskılandığı bağımsız insan hakları kuruluşları tarafından belirtilmektedir. Özbekistan, bu sebeplerden dolayı, 6458 Sayılı Kanun kapsamında geri gönderme yasağının bulunduğu ülke konumundadır. Nitekim yakın zamanda bu yasağa rağmen Özbekistan'a iade edilen Alisher Turnusov'un akıbeti hakkında resmî makamlarca henüz herhangi bir açıklama yapılmamıştır.

MAZLUMDER olarak;

- Denetimsiz koyulan tahdit kodları uygulamasının yarattığı sakıncaları bir kez daha hatırlatırız.

- Ayrıca yetkililere, Asomiddin Boltaev ve Zebo Kadirova çifti hakkında tesis sınır dışı etme işlemi ile çiftin GGM’de tutulmalarının çocuğun üstün yararı ve aile birliği gibi temel hukuki ilkeleri göz ardı ettiğini;

- Kişilerin sınır dışı edilmesi halinde işkence – kötü muamele görme veyahut hayati tehlikesi bulunan ülkelere sınır dışı edilmesinin geri gönderme yasağının ihlali olduğunu;

- Alisher Tursunov örneğinde olduğu gibi hakkında haber alınamayan bir başka Özbek göçmen utancını yaşatmamaları gerektiğini belirtir ve

Göçmenlere ilişkin uygulamalarda hukuka uymaları gerektiğini yineleriz.