"Fikir Özgürlüğü" Sadece Kabul Edilen Bilgi ve Fikirler İçin Değil, Şoke Edici ve İncitici Fikirler İçin de Geçerlidir

Ankara Orman Bölge Müdürlüğünde Şube Müdürü (Orman Mühendisi) olarak görev yapmakta olan Said Dağdaş, sosyal medyada Atatürk’le ilgili ve onun adına yapılan kimi uygulamalarla ilgili bazı tespit ve yorumlar yapmıştır. Tarım ve Orman Bakanlığı Yüksek Disiplin Kurulu, 16.03.2020 tarih ve 2020/08 sayılı kararında, bu yorumları gerekçe göstererek şahsı Devlet Memurluğundan çıkarmıştır. Hatta memurluktan çıkarılma kararından önce, görevini olumsuz etkileyecek bir mahiyeti olmadığı halde üç aydan fazla süreyle açığa alma işlemi uygulamıştır.

Bu uygulama ve akabinde verilen karar; Uluslararası Sözleşmelerde, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi kararlarında, Anayasa Mahkemesi kararlarında, Yargıtay içtihatlarında müteaddit defalar vurgulanan “İfade Özgürlüğünün” hala evrensel hukuk kuralları ve mantığı içerisinde anlaşılmadığı ve anlaşılmak istenmediğinin bir örneğidir.

AİHM, ifade özgürlüğü konusunda prensip koyan 1976 tarihli ünlü “Handyside Kararında” şöyle demektedir:

“İfade özgürlüğü, sadece muteber insanların, herkesin kabul ettiği düşüncelerin değil, devletin ve halkın bazı kesimlerini incitici, rahatsız edici, şoke edici fikirlerin de ifade edilebilmesini kapsar.

Birilerini rahatsız etse de, halkın bu fikirleri, haberleri alma hakkı bazılarına ayıp olmasın diye yumuşatılamaz.”

Anayasa Mahkemesi ise Türkiye’nin güneydoğusunda yaşanan “HENDEK” olayları sırasında kamuoyuna “Akademisyenler Bildirisi” olarak yansıyan ve akademisyenlerin bir kısmının hapis cezası almasıyla sonuçlanan olay kendisine intikal ettiğinde şöyle demektedir (19/9/2019 – 30893 sayılı resmi gazetede yayınlanan 26/7/2019 tarihli karar):

“Bildirinin dilinin sert, suçlayıcı ve kamu otoriteleri açısından rahatsız edici olduğu açıktır. Fakat ifade özgürlüğünün sadece toplum tarafından kabul gören veya zararsız ya da ilgisiz kabul edilen bilgi ve fikirler için değil incitici, şoke edici ya da endişelendirici bilgi ve düşünceler için de geçerli olduğu yinelenmelidir (Emin Aydın (2), B. No: 2013/3178, 25/6/2015, § 35).

İfade özgürlüğünün bir dereceye kadar abartıya ve hatta kışkırtmaya izin verecek şekilde geniş yorumlanması gerektiği kabul edilmelidir (Ali Suat Ertosun, B. No: 2013/1047, 15/4/2015, § 66).”

Dahası Anayasa Mahkemesi, başvurunun odağında yer alan bildirinin belirli bir perspektiften ve tek yanlı hazırlandığı, abartılı yorumlar içerdiği, güvenlik güçlerine karşı incitici ve saldırgan bazı ifadeler barındırdığının da farkındadır. Bu bildirinin Anayasa'nın 26. maddesinde yer alan ifade özgürlüğünün korumasından yararlanması gerektiği yönündeki yorumları Anayasa Mahkemesinin bildiride yer alan düşünceleri paylaştığı veya desteklediği anlamına gelmez.”

Bu ifadelerde görüldüğü üzere Anayasa Mahkemesi, bildirinin içeriğine katılmadığını belirtmekte ama bildiriyi “İfade Özgürlüğü” kapsamında değerlendirmektedir.

Said Dağdaş’ın devlet memurluğundan çıkarıldığı Yüksek Disiplin Kurulu Kararına gelince! Rehberlik ve Teftiş Kurulu Başkanlığı, 17.12.2019 tarihli raporunda Said Dağdaş'ın Facebook sayfasından yaptığı; “Yarın 10 Kasım”, “Dünyada en gülünç olayı yaşanacak yine”, “09.05 de bazıları putlarına saygı için duracaklar ayakta”, “Yaşamış olsa idi sandığa gömüleceği kesindi”, “Bu Millet 23 Nisan 1923’e kadar Mustafa Kemal ve ekibini kahraman bilir, 1924 sonrası Mustafa Kemal adını ve Kemalini çatır çatır kırıp atmıştır”, “Bu nedenle kahramanlığı sonrası diktatörlüğünü görmüştür. Hem de İslam’la savaşan diktatör” şeklindeki paylaşımlarını, 5816 sayılı Atatürk aleyhine işlenen suçlar hakkındaki kanuna aykırı olarak değerlendirmiştir.

Pek çok kişi bu görüşleri kabul edilebilir bulmasa, hoşuna gitmese ve rahatsız edici görse de; Türkiye tarihinin kırılma noktasında önemli siyasi görevler üstlenmiş, toplumu, inancını ve yaşam tarzını doğrudan ilgilendiren pek çok konuda radikal siyasi kararlar almış, bu kararların alınması sırasında kendi dönemi içinde mecliste ve basında pek çok tartışma ve eleştirilere konu olmuş siyasi bir şahsiyet ve sonrasında düzenlenen törensel uygulamalarla ilgili yapılan tespit, yorum ve eleştirilerdir.

Memurluktan ihraç gibi ağır sonuç doğuran bir karar verilirken İfade Özgürlüğünün, Uluslararası Sözleşmelerin, Anayasanın, Yüksek Yargı Kararları ve yasaların temel alınmadığı açıktır. Bu durum ister istemez muhalefet milletvekilleri tarafından konunun basına yansıtılmasını ve Plan ve Bütçe Komisyonunda Tarım ve Orman Bakanlığı’nın bütçesi görüşülürken konunun muhalefet milletvekilleri tarafından üstenç ve buyurgan bir dille gündeme getirilmesini hatırlatmaktadır. Ve zihinlerde “kararın alınmasında siyasi baskının ne kadar etkisi vardır?” gibi bir soru oluşmasına yol açmaktadır.

Kullanılan ifadeler şok edici bulunsa da, AİHM ve Anayasa Mahkemesi kararlarında açıkça görüldüğü gibi Atatürk’ün şahsına karşı bir hakaret niteliği taşımamaktadır. Bu nedenle radikal yorum ve eleştiri diyebileceğimiz bu ifadelerin, hukuk perspektifi açısından ifade özgürlüğü kapsamında kaldığı çok açıktır.

MAZLUMDER olarak;

  • Dünyanın hiç bir yerinde önemli siyasi görevler yapmış şahsiyetlerin eleştiriden azade olamayacağını, bu tür eleştirilerin doğal kabul edilip tolere edilmesi gerektiğini ifade eder,
  • Düşünen toplumların ancak eleştiri ile büyüyebileceğini hatırlatırız.
  • Olağan dışı bir siyasi atmosferin etkisi altında alındığını düşündüğümüz, ifade özgürlüğü ilkesi ve Hukuk Devleti açısından talihsizlik olarak gördüğümüz bu tür kararlardan derhal dönülmesini ve tekrar etmemesini talep ederiz.

 

#MAZLUMDER

#İfadeÖzgürlüğü

#AtatürkeHakaret

#AtatürkAleyhineİşlenenSuçlarHakkındakiKanun

FAALİYET BİLGİLERİKategori Adı Basın AçıklamalarıTarih 2020-04-05
Okunma Sayısı : 1684
Şube ve Temsilcilerimiz
mazlumder-genel-merkez
İnsan Hakları ve Mazlumlar İçin Dayanışma Derneği - MAZLUMDER GENEL MERKEZ
Adres: Molla Gürani Mh. Şehit Pilot Mahmut Nedim Sk, No: 5 Kat: 4 Fatih / İSTANBUL (Aksaray Metro Durağı B Kapısı Karşısı)
E-posta: mazlumder[a]gmail.com | Telefon: +90 (0212) 526 2440 | Faks: +90 (0212) 526 2438

Ziyaretçi Sayımız : 4644908